زمينه و هدف: آلوده شدن آب به ترکيبات نفتي در ايران از بدو استخراج نفت از سده گذشته ايجاد شده است و انباشت تدريجي آنها در محيط سلامتي منابع آب کشور را تهديد مي کند، بنابراين گسترش فناوري هاي جديد براي حذف و پاک سازي آلودگي هاي نفتي ضروري است. روش هاي مختلفي براي پاک سازي آلودگي هاي نفتي و مشتقات آن وجود دارد. در اين پژوهش، از جاذب پسماند پشم سنگ به عنوان جاذب ارزان قيمت براي حذف آلودگي نفتي (نفت سفيد) از پساب استفاده شد.
مواد و روش ها: در ابتدا با استفاده از آناليزXRFوXRDترکيب شيميايي تعيين شد، سپس آزمايشات جذب به صورت ناپيوسته با استفاده از محلول هاي آزمايشگاهي حاوي نفت انجام گرفت و شرايط بهينه جذب با تغيير فاکتورهاي موثر بر جذب که شاملpH، غلظت اوليه آلوده کننده، زمان تماس و مقدار جاذب بر ميزان جذب در سطوح مختلف بود، مورد بررسي قرار گرفت و در نهايت استفاده از جاذب براي پساب آزمايشگاهي مورد مطالعه قرار گرفت.
يافته ها: کارايي جاذب در زمان تعادل براي جذب نفت با استفاده از جاذب پسماند پشم سنگ درmin 15دقيقه با اختلاف معني داري بيشتر از ديگر زمان تماس ها بود (ميزان۷۶.۰۱درصد جذب؛p<۰.۰۵) و کمترين مقدار آن با اختلاف معني داري در۳ minمشاهده شد (ميزان۶۳.۸۲درصد جذب؛p<۰.۰۵).
بيشترين ميزان جذب پسماند پشم سنگ در ۳=pHمشاهده شد که اختلاف معني داري با ديگرpHها داشت (ميزان۷۰.۵۹درصد جذب؛p<۰.۰۵) و کمترين درصد جذب با اختلافي معني دار در ۹=pHمشاهده شد (ميزان۵۷.۶۹درصد جذب؛p<۰.۰۵). تاثير مقادير جاذب پسماند پشم سنگ در۰.۵و۱ g/Lبا يکديگر اختلاف معني داري با يکديگر نداشتند،
اما با اختلاف معني داري بيشتر از ديگر مقدار جاذبها بودند (به ترتيب ميزان۷۶.۸۰و۷۵.۳۰درصد جذب؛p<۰.۰۵) و کمترين درصد جذب با اختلاف معني داري نسبت به ساير مقادير در۰.۲۵ g/Lمشاهده شد (ميزان۶۷.۷۸درصد؛p<۰.۰۵). برازش هم دماهاي جذب سطحي نشان داد که جذب نفت توسط پسماند پشم سنگ با مدل لانگموير مطابقت دارد (ميزانR۲=۰.۹۹مي باشد).
نتيجه گيري: جاذب پسماند پشم سنگ، کارايي بالاي در جذب نفت از پساب دارد و مي تواند در رفع آلودگي نفتي (نفت سفيد) مورد استفاده قرار گيرد.
